Lời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườiính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Năm 1998, giáo trình "Lý luận vê quyên con người" do Viện Nghiên cứu Quyên con người biên soạn, cô GS.TS. Hoàng Văn Hào và TS. Cao Đức Thái (đông chủ biên) được đưa vào giảng dạy trong hệ thõng Học viện Chính trị Quốc gia Hò Chí Minh (1).Sau 8 năm sù' dụng tập giáo trìn Giáo trình quyền con ngườih này, Viện Nghiên cứu Quyền con người nhận thấy công trình cân được sửa chừa, bố sung dựa trên nhừng kết quả nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước
Giáo trình quyền con người
và nhừng đòi hỏi của tình hình thực tiên.So với giáo trình cũ, giáo trình sửa chừa lân này vê cơ bân vần giữ nội dung và số lượng các chương trong giáLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườiùìig kiến thức cơ bàn chưa được đê cập trong giáo trình xuất bản lần đâu (như luật quốc tê vê quyền con người) và cập nhật chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta vê quyền con người trong hai nhiệm kỳ Đại hội Đảng gân đây (Đại hội IX và Đại hội X).Mặc dù đây chi là sửa chữa, nhưng giáo trình Giáo trình quyền con ngườilân này được nâng cao đáng kế vê nội dung và kết cấu.Quyền con người là một lình vực khoa học mới ó' nước ta, cho dù đâ có nhiều cõ gâng, song giáo tr
Giáo trình quyền con người
ình sửa chừa lân này vần khó tránh khói những hạn chế nhất định. Viện Nghiên cứu Quyền con người mong nhận được ý kiên đóng góp cùa bạn đọc và học viêLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườio Đức Thái. Tập thẻ' tác giá: GS. TS. Hoàng Văn Hào, TS. Cao Đức Thái, TS. Vù Hùng, TS. Đặng Dung Chí, ThS. Nguyên Duy Son, Giáo trình lý luận vè quyèn con người, H. 2002, tr. 2.1Chương 1Khái quát Bộ Môn lý luận vê quyên con ngườiTư tưởng về quyên con người xuất hiện rất sớm và có sức sõng mãnh liệt Giáo trình quyền con người trong lịch sù’ nhân loại, cùng như lịch sử dân tộc và lịch sử cách mạng Việt Nam. Ngày này, quyên con người đã trở thành một chủ đê lớn, quan trọng t
Giáo trình quyền con người
rong đời sống chính trị quốc tê, đồng thời khái niệm quyên con người đà trở thành nội dung cơ bản, phố quát trong các văn kiện luật quốc tế và pháp luLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườiớc đo của tiên bộ xà hội.Sau chiến tranh thê giới thứ hai, sự ra đời của tô chức Liên hợp quốc, bao gôm nhiêu quốc gia với nhừng hệ tư tưởng và chê độ chính trị khác nhau, một cơ chê quốc tê được hình thành nhẵm ngăn ngừa chiên tranh, khuyên khích sự liên bộ xã hội, tôn trọng, và bào vệ quyền con ng Giáo trình quyền con ngườiười.Cùng với sự ra đời của Liên họp quốc, một cơ chế quốc tế bào vệ quyền con người, bao gồm một hệ thông các cơ quan giám sát và các điêu ước quốc tê
Giáo trình quyền con người
đà ra đời. Cho dù còn rất nhiêu khác biệt vê chế độ xà hội, vãn hóa và trình độ phát triển, tất cà các quốc gia, dân tộc đêu xem quyền con người là mLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con người gia cũng như trong quan hệ quốc tẽ hiện nay.Với tư cách là một mục tiêu và động lực, quyền con người ngày càng giừ vị trí quan trọng trong đời sống của môi dân tộc và của cộng đông quốc tế.Trong bối cảnh đối mới và hội nhập quốc tế, ngày 12-7-1992, Ban Bí thư Trung ương Đàng Cộng sàn Việt Nam đâ ra Giáo trình quyền con người chì thị, xác định chúng ta cân phải nghiên cứu quyền con người, "đặc biệt cân phát triển các tư tưởng nhân đạo, giải phóng con người cùa chủ nghía Má
Giáo trình quyền con người
c - Lênin, của Chủ tịch Hô Chí2Minh và Đảng ta, làm rõ sự khác nhau giừa quan điếm của chủ nghĩa Mác -Lênin và Đàng ta với quan diêm tư sản vê quyền cLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườiật và các chính sách vê quyên con người, tạo thê chủ động chính trị trong cuộc đấu tranh vê quyền con người trên trường quốc tế"1)(1).I. Quyên con người - một vãn đê lý luận và thực liền cơ bàn quan trọng1. Quyên con người - một chủ đê lý luận cơ bảnQuyên con người xuẫt phát lù’ sự thừa nhận nhân ph Giáo trình quyền con ngườiẩm, các quyên và lợi ích vê vật chất và tinh thân của tãt cà mọi người, được pháp luật bảo hộ. Tôn trọng, bào đảm quyền con người là điêu kiện cho sự
Giáo trình quyền con người
tồn tại và phát triển cùa mọi chê độ xã hội và cà cộng đông nhân loại.Quyên con người với tư cách là một giá trị xà hội, là thành quà của sự phát triểLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con người, bản sắc vãn hóa. Quyền con người với tư cách là một khái niệm khoa học, là một chủ đê cơ bản trong thế giới quan và nhân sinh quan đã tùìig tòn tại trong những học thuyết độc lập hoặc tòn tại như một bộ phận quan trọng trong nhiêu học thuyết, hệ tư tưởng từ thời cõ đại cho đến nay. Khái niệm quyền Giáo trình quyền con người con người gắn liên với khái niệm con người, với nhà nước và pháp luật.Trong xâ hội nô lệ, bên cạnh các quan niệm duy tâm của tôn giáo, nhiêu nhà tư t
Giáo trình quyền con người
ường, nhà khoa học lớn như Pitago, Aristote đã đê cập tới khái niệm con người, khắng định và đê cao bản thân con người cùng với nhùìig nhu câu vế tự dLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườii. Mặc Tử thì đề cao quyên bình dâng tự nhiên của con người...í1"-1 Chì thị 12-CT/TW ngày 12-7-1992, Tài liêu Viện Nghiên cúu Quyẽn con ngưõi.3Đóng góp của nền văn minh ãn Độ là triết lý cùa dạo Phật, mà một trong những nội dung của nó là thuyết nhân duyên: con người là nguyện nhân cùa chính mình, d Giáo trình quyền con ngườiạo Phật khuyên người ta làm diều thiện, mong muôn giải thoát con người khói mọi nôi khố hạnh.ớ Việt Nam, những tiền đê tư tướng nhân quyền: sự tôn trọ
Giáo trình quyền con người
ng, báo vệ, yêu thương con người, ý thức về sự gắn kết cá nhân với cộng đông, tinh tlíân đoàn kết, là ý thức vê độc lập dân tộc, sự binh đẳng giừa cácLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườihực chứng. Giá trị hơn cá là học thuyết nhân quyền ạt nhiên. Những học giá của học thuyết nhan quyên tự nhiên là H. Grotxi, T. Hohlc, .1. Locke, B. Spinoza, s. Mongtesquieu, JJ. Rousseau. Học thuyết nhân quyên tự nhiên cho rằng, con người là một phân của tự nhiên, là sản phấrn của tự nhiên. Quyền tự Giáo trình quyền con người nhiên xuất phát tù’ nhu câu tự nhiên, vốn có và chì có ở con người, bao gồm các quyên như quyên sông, quyên tự do, quyền sở hữu, quyên kết hôn, quyên
Giáo trình quyền con người
được sống trong môi trường xã hội. Những quyên này phải được xem là những quyên vốn có và bình đăng dôi với tất cả mọi người. Những quyền tự nhiên nóLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con ngườic cá nhân thóa thuận với nhau và với xà hội, nhâm báo đám các quyền và tự do của công dân. Ngăn ngừa sự lạm quyền và tiếm quyên của các cơ quan nhà nước và công chức là mục đích quan trọng cúa cơ chê tam quyên phân lập. Phân quyên, chê ước lân nhau và giám sát giừa ba loại quyền: Lập pháp, hành pháp Giáo trình quyền con người và tư pháp là nội dung cơ bán của học thuyết Tam quyên phân lập.Chú nghía Mác - Lênin kế thừa và phát triền nhũìig tư tưởng tiêìi bộ về con người và
Giáo trình quyền con người
xà hội, phát triền học thuyẽt ví' quyên con người, khắng dịnh bàn chất tự nhiên và bàn chat xà hội cùa con người, làm sáng tò các dicu kiện tồn tại vàLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí Giáo trình quyền con người nhận quyên con người từ quan diem4của chủ nghía Mác- Lên in và từ nhu câu, lợi ích cùa các dân tộc thuộc địa. Người đâ phát triển, làm rõ mối quan hệ giữa quyên con người của cá nhân với quyên của dân tộc, phát hiện quyền tập thê của quyên con người.ờ nước ta cũng như các nước xâ hội chủ nghĩa khác Giáo trình quyền con người trước dây, trong bối cành cuộc đãu tranh chính trị, tư tưởng quyết liệt, quyên con người chưa được nghiên cứu sâu và giảng dạy với tư cách là một bộ
Giáo trình quyền con người
môn khoa học độc lập. Một phân cùa bộ môn này đà được đưa vào chuyên ngành khoa học nhà nước và pháp luật. Trong điều kiện mới, phù hợp với đòi hỏi củLời giới thiệuNăm 1994, Trung tâm Nghiên cứu Quyên con người (nay là Viện Nghiên cứu Quyên con người) được thành lập, trực thuộc Giám đốc Học viện Chí