CHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL cộng họp Mchael hay phân ứng Michael, vì phân ứng này do A.Michael phát hiên đầu tiên vào năm 1887.Trong dó :RJi1.R2.R3 và R4 là hydro .alkyl hoặc dôi khi là arylX.Y là các nhóm hút điện tứ như: -COOH.-CHO.-COOR,-CONH2.-CN.-NO;.đôi khi là SO3RNhư vậy .với phân ứng này có thể tạo ra rất nhiều họp ch CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELất.Trong hai chất tham gia phân ứng chính ở ưên chất chửa H hoạt động (R1R2XCH) được gọi Là chất cho (donor); còn chat vinylic cacbonyl (RịR4C=CRY) đư
CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL
ợc gọi Là chất nhận (acceptor).Cùng cần lưu ý rang.độ hoạt động cua nhóm X.Y trong chất cho và chất nhận không hoàn toàn giống nhau. Sau đây Là trinh CHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELbazo,tương tự như phân ứng aldol và phân ứng Claisen Lương dùng cúa nó cùng giống như phan ứng aldol .chi hoàn toàn ờ mức độ xúc tác. không can tới mức độ đương lượng như trong trường hợp phan ứng ngưng tụ Claisen. 1.2. Cơ chế phàn ứng-1-Quá (rinh phán ứng gồm nhiều bước, nhưng bước chậm là bước quy CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELết định vận tổc phàn ứng phụ thuộc khâ nâng phan ứng cứa chat cho và chất nhận, cũng như độ bazo của xúc tác ( giống như trong phản ứng aldol vả ngưng
CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL
tụ Claisen):Xúc tácXúc tác thòng dụng nhất là natri và kali của metylat .etylat và tert-butylat trong dung dịch alcol. Ngoài ra đòi khi còn sư dung cCHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELng hợp các họp chất hoạt động mạnh (rất hoạt hoá) có thê dùng các amin bậc hai , bậc ba như pyperidin . pyridin . trietylamin . muối amoni bậc bốn (ví dụ triton B).Tác dụng xúc tác của các axit không có ý nghĩa dáng kê với phân ứng Michael nên ở đây chúng ta không đề cập kỳ . dù rằng cũng có một số CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELcông bố có dùng tới botriílorua và kèm clorua (axit Lewis).Cũng phái chú ỷ rằng , với các xúc tác là bazơ mạnh , trong một số trường hợp phân ứng dẫn
CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL
tới hĩnh thành các sân phâm trùng họp .1.4.Dung môiDung môi phò biến nhát cho phàn ứng nãy Là các alcol như methanol , etanol.n-butanol. tert butanol.CHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELatri amidua thi dung môi Là loại không chứa proton . dùng dưới dạng huyền phũ .1.5.Nhiệt độVì phan ứng Michael lã phân ứng thuận nghịch . phân ứng chậm nên thời gian phân ứng tương dổi dâi.Thường ờ nhiệt độ cao tạo thuận lợi cho phân ửng theo chiều ngược nên phải tránh điều này . Khi sư dụng alcolat CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL Làm xúc tác . thông thường người ta tiến hành phan ứng ớ nhiệt độ phòng VỚI thời gian khuây từ 20 đến 100 giờ . còn kin sừ dụng amin bậc hai hoặc bậc
CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL
ba Lãm xúc tác và dung môi là alcol thì phàn úng tiên hành ờ trên nhiệt đọ SÔI cua hồn hợp nên thời gian chi còn từ 12 đến 40 giờ .1.6.Xư lý, tinh chCHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELng kêt lũa thi làm loãng hỏn hợp với đicloetan hoặc chloroform, sau đó dùng axit axetic đê trung hoà . pha hừu cơ tách ra làm khan . cất loại dung môi. cất chân không thu sàn phẩm1.7.Các phân ứng phụCác phan ứng phụ thường đi kèm phân ứng Michael bao gồm :1-Phãn ứng ngưng tụ Claisen hoặc ngưng tụ Di CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELeckmann . Đê tránh điều này không nên sir dung lượng xúc tác nhiêu mà chi sư dụng một lượng nhò (liêu xúc tác ).-3-2-Phãn ứng andol đôi lúc cũng sinh
CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL
ra , đặc biệt là khi chất cho là andehit mạch thang Đe tránh điều này , hoặc dùng thừa chất nhận hoặc thưc hiện trinh hr cho các chất vào phân ứng nhưCHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELc . Đe tránh điều này nên thực hiện phân ứng ớ nhiệt độ thấp .4.Khi chất cho chứa hai nhóm hút điện tư thi cà hai hydro cũa nó có kha năng cộng hợp vào hai phàn tử chất nhận , trong trưòng hợp này dè tránh phân ứng phụ xây ra theo hướng không mong muốn , người ta phải điều chinh tỷ lệ mol của chất n CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAELhận hoặc có thê điều chinh độ mạnh của xúc tác . Vi dụ :5.Một họp chất vừa có thê là chất cho nhưng cũng có thê là chất nhận do dạng xeto hoặc eno của
CHƯƠNG 1: PHẢN ỨNG MICHAEL
nó .Ví như trường hợp axetyl axetat etyl:CHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là CHƯƠNG 1: PHẤN ƯNG MICHAEL1.1. Đại cươngPhân ứng cộng hợp giữa các hợp chất chứa nhóm CH mang tính axit với các họp chất vinylic cacbonyl được gọi là