Nội dung chi tiết: Thuy t th c ch ng chua xac dinh
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
Thuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhX.Một cách tổng quát tồng quát, người ta khám phá hai đặc điểm khác biệt nhau :a.Đặc điểm thứ nhất:người ta nhận thấy đó là một luồng tư tưởng rất khác biệt với triết học phê bình (Descartes và Kant). Luồng tư tưởng này thực tế và khách quan hơn, chỉ nhằm vào giá trị của những sự kiện được khoa học Thuy t th c ch ng chua xac dinhnghiên cứu, nghĩa là nó chỉ nhằm vào những tri thức mà triết gia phê bình Kant đã minh chứng một cách đầy đủ; và như thế, nó được gọi là thừa kế của t
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
riết học Kant. Nhưng nếu sử dụng những tư tưởng duy tâm và phê bình dưới danh xưng siêu hình học, thuyết Thực Chứng là phản siêu hình học (AntimétaphiThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhhat đề nghiên cứu về con người trong những đặc tính và đặcquyền của nó; và cũng coi đó như là một phương thức đem lại phương thuốc chữa trị các chứng bệnh của thời cách mạng Pháp. Trong phần này, chúng ta tìm hiểu về một triết gia :Auguste Comte vì nơi ông thể hiện tất cả luồng tư tưởng thực chứng ( Thuy t th c ch ng chua xac dinhPensée positiviste).B. Auguste ComteI. Tiểu sử:A.Comte sinh 1789, tại Montpellier, Pháp. Cha mạ công giáo; nhưng ông đã đánh mất niềm tin lúc 14 tuổi,
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
khi còn là học sinh trung học, là một học sinh xuất sắc về môn toán học; sau đó ông đưọ’c nhận vào trường bách khoa ở Paris. Nơi đó ông bổ túc kiến tThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhông bị ảnh hưởng nặng cùa thày, và đón nhận những tư tường lớn của thày. Người ta điểm qua ba ý tưởng chính :- Saint-Simon phân biệt một cách rõ ràng thần quyền dành cho các nhà thông thái, với thế quyền do các kỹ nghệ gia nắm giữ.-Ông có tham vọng cải tổ công giáo bằng việc triển khai luật điều bắc Thuy t th c ch ng chua xac dinh ái huynh đệ, khởiđiểm cho tinh thần vị tha phổ quát.-Trong xã hội mới mà ông tìm cách tồ chức, ông đề cao qui luật công bình :“mỗi người theo khả năn
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
g, mỗi khả năng theo công việc”.Trường phái Saint-Simon muốn tức khắc thực hiện cải cách xã hội. Comte ngược lại, xác tín rằng, đề thành công, cần phảThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhài nhìn mới về tình trạng phát triển của nhân loại. Chính vì thế mà Comte dứt khoát với Saint-Simon lúc ông vừa 26 tuổi, để hành động theo danh nghĩa của mình.Tuy nhiên, sau khi đọc tác phầm của Condorcet, nhan đề Phác họa về những thiến bộ của nhân loại, ông nhận thấy rằng không thể nào trở lại hoà Thuy t th c ch ng chua xac dinhn toàn với Trung cồ; tiến bộ của nhân loại đòi hỏi khoa học hiện đại phải thay thế cho tín điều Kitô Giáo; thế là từ đó, ông quyết định ây dựng một nề
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
n triết học mới, có khả năng liên kết tất cả các tư tưởng thay thế cho các tín ngưỡng CÔ truyên.Comte chết ngày 05/09/1857II. Triết học cùa ComteQua cThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhho công trình nghiên cứu của mình (Théorie directrice); ông cũng đề cập đến đặc tính thực chứng của triết học và quan niệm về xã hội học. Chúng ta có ba điểm chính đề tìm hiểu về tư tưởng của A. Comte.1. Thuyết Chỉ ĐạoThuyết Chỉ Đạo của A.Comte còn được gọi là qui luật của ba trạng thái, được chính Thuy t th c ch ng chua xac dinhtác giả qui định như sau : trạng thái thực chứng phải thay thế một cách dứt khoát trạng thái tôn giáo và siêu hình.1.1Trạng thái tôn giáo (état théolo
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
gique). Đây là giai đoạn đầu tiên của tư tưởng con người. Đứng trước những hiện tượng của thiên nhiên, con người muốn biết một cách sâu xa trong bản cThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhh; như thế, thay vì sử dụng lý trí, người ta đi vào tưởng tượng. Lối giải thích này theo Comte có ba nét chính : một đối tương tuyệt đối, một lối giải thích siêu việt và ưu thế của tưởng tượng. Và theo Comte, trạng thái này được thấy rõ ràng nơi Kitô giáo, tổng hợp một cách tuyệt vời những lối giải Thuy t th c ch ng chua xac dinhthích siêu việtbằng quan niệm Thiên Chúa duy nhất, hướng dẫn tất cả mọi sự bằng những điều luật của Ngài.1.2Trạng thái siêu hình. Giai đoạn thứ hai nà
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
y, theo Comte, chỉ đem lại cho trạng thái một sự hoàn hảo phụ thuộc; nó thay thế cho các thần linh, hoặc điều luật của Thiên Chúa bằng những thực tế sThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhn lý trí. Tuy nhiên không còn lối giải thích siêu việt, nhưng là lối giải thích nội tại. Do đó, cao điểm của siêu hình học nằm trong phiếm thần : thiên nhiên tổng hợp tất cả những thực thể siêu hình.1.3Trạng thái thực chứng : đối kháng với hai trạng thái trên : loại bỏ cái tuyệt đối, và chỉ hướng về Thuy t th c ch ng chua xac dinh cái tương đối, nghĩa là đối tượng duy nhất tương xứng với lý trí là những dữ kiện của các cuộc thí nghiệm, cũng như những tương quan và những qui luậ
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
t được tìm thấy. Do đỏ không còn lối giải thích nội tại học siêu việt, bởi vì trong trạng thái này, lý trí được đề cao một cách gần như tuyệt đối; nỏ Thuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhắc nhau và loại trừ nhau, tuy nhiên có thể chung sống với nhauhttps: //k both u Vi en.comtrong thời gian : một cá nhân, đối với vài đối tượng nào đỏ, có thể chứng nhận lối giải thích tôn giáo hoặc siêu hình, nhưng trong những trường hợp khác, lại chấp nhận lối giải thích thực chứng khoa học; đặc biệ Thuy t th c ch ng chua xac dinht đối với những con người cùng sống chung một giai đoạn như nhau : có những còn bị lệ thuộc vào lối giải thích siêu hình hoặc tôn giáo, có những người
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
khác, tiến bộ hơn, đã đạt tới trinh đo thực chứng. Tất cả các dân tộc trên mặt đất chưa được tiến bộ đồng đều : đó là một sự kiện không thề phủ nhận.Thuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX Thuy t th c ch ng chua xac dinhn giáo; tiếp theo lối giải thích siêu hình thay thế tôn giáo; cuối cùng khoa học thực chứng có cả năng tồn tại vĩnh viễn, bởi vì hai yếu tố trên, dựa vào tưởng tượng, luôn khơi dậy những cuộc tranh luận, trong khi đó tinh thần thực chứng dựa vào các sự kiện liên kết mọi tâm trí và đưa tới sự duy nhấ Thuy t th c ch ng chua xac dinht. Do đó, tinh thần này sẽ thay thế cho hai yếu tố tôn giáo và siêu hình, không phải bằng cách đánh bại chúng, nhưng là tự chúng rút lui, bởi vì rơi v
Thuy t th c ch ng chua xac dinh
ào tình trạng lỗi thời.Thuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIXThuyết Thực Chứng (Positivisme)A. Dan nhập :Thuyết Thực Chứng là đặc điểm của tinh thần cận đại, và đặc biệt hơn của tư tưởng triết học của thế kỷ XIX