Tuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhoa và Khải! Năm nay là năm 1977 Bố bốn mươi mốt tuồi. Khánh mười lăm, Khoa mười ba. Còn Khải mới lên một. Nhìn vào khoảng cách tuồi các con cũng biết được sự biến đổi của đất nước, của đời bố mẹ trong nhũ'ng ngày qua. Trải ba mươi năm chiến tranh, nay đất nước vẹn tròn. Váo một đem, rồi hai đêm, rồi Tuoi tho im lang chua xac dinh ba đêm dưới ánh điện vàng vọt,bố có thì giờ ngồi kể chuyện. Nhưng một điều bố thấy: khi nghe đến chuyện tuổi thơ cùa bố thì Khánh chớp chớp mắt, rồi
Tuoi tho im lang chua xac dinh
mắt đo lên; đang nói nhiều, trở thành im lặng, đang nghịch ngợm rong chơi trờ thành hiền hậu chuyên cần; bài tập nham nhờ trờ thành chín chu; đang án Tuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhay, đôi mẫt to hơi lồi nhìn chằm chằm vào khoảng không. Khoa ít nói, không nói dối, vùi đầu vào bài vở, xem sách va khi nói thì hùng hồn, khúc triết, hấp dằn, trong sáng. Còn Khải, nằm ngửa, miệng nhoẻn, chân đập xuống giường bành bạch, chả hiểu cậu ta có thích những chuyện này không? Chắc khi biết Tuoi tho im lang chua xac dinhnghe chuyện, nó sẽ thích cũng nên. Bố được đẻ ra ở một xóm nghèo, trong làng trại trương Bắc Ninh. Nơi ấy các con thường gọi là quê nội. Các con sinh
Tuoi tho im lang chua xac dinh
ra trong một thành phố lao động. Ãy thế mà vì sao các con lại đồng cám đến mức vậy? Ví thừ các con được sinh ra ở những làng quê lam lũ thì sao? Các cTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinh thơ ở Tạp chí Văn nghệ Quân đội, nơi bố ở, người ta sáng tác bằng máy rào rào. Bố đang viết dỏ- cuốn sách về biển là một yêu cầu trong kế hoạch cũng không kém phần xúc động. Nhưng hễ hở giờ ra là bo nghĩ đến viết cho các con. Khi đặt bút thì bị lôi cuon ngay, rưng rưng. Thế ra “đứa con ngoài kế hoạ Tuoi tho im lang chua xac dinhch” lại có thể, rất có thê thông minh, tài giỏi lớn lao hơn đứa con nằm trong kế hoạch, được đón đỡ, đựợc nuôi nấng hậu hĩ?Bố viết. Bố viết cho các co
Tuoi tho im lang chua xac dinh
n. Bố thương cuốn sách này lắm. Tuổi thơ trong tập sách này tính từ bao giờ? Bố tính theo lối tính của bố:đọng lại trong ván vắt, nhìn thấy đã ngọt lừTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhra những anh hùng hào kiệt văn nhân, thi sĩ. Mà lạ thật, ỏ’ xa xa như núi Và nhìn vào, từ Lim nhìn tới, ở Nhồi, ở ó nhìn sang, núi lại biến thành người đàn bà nằm ngửa. Hai cái đùi mập mạp rạng hai bên, hai cái tay xải ra, có cả tóc dài, cái đầu là phía núi Lãm Dương. Cái núi “Của Tiên” hoàn toàn gi Tuoi tho im lang chua xac dinhống cái bụng chửa to lắm, sắp đẻ. Khi mưa to, nước trào từng dong trắng xóa từ “ngực” cô Tiên như nhữ’ng dòng sữa tràn trề, no ấm, cả làng tha hồ mà b
Tuoi tho im lang chua xac dinh
ơi lội trong sữa. Anh hùng hào kiệt, thi sĩ văn nhân nhiều lắm. Nhưng tôi thay các Người cứ im lặng hình như ẩn dật, buồn bã hoặc chờ thời đứng dậy.DưTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhượng Thích Ca cao chọc nóc chùa, đâu mười lăm thước thì phải, bằng đồng đỏ chóe. Tôi ngầng mặt nhìn ông. Tôi lọt thỏm dưới áo cà sa của ông. Chị Cún, cô Phan bảo tôi: “Dưng chỉ trỏ, cụt tay đấy”.Nhiều lần tôi chỉ trỏ mà chả tháy cụt tay, hay là sau này mới cụt? Cách xa mấy cánh đồng, có quả núi như Tuoi tho im lang chua xac dinhquả thị bồ đôi, úp xuống. Các cụ bảo đấy là núi Ngọc. Thôn Sơn Nam ờ đấy, núi Ngọc ở đúng phía Hàm Long hướng ra.Lưng chừng đầu rồng có cái cột bằng đ
Tuoi tho im lang chua xac dinh
á sừng sững, mốc tha mốc thếch, rồng bay xung quanh, rêu đóng thành vẩy. Các cụ bào đấy là cột cờ, cột cờ từ thời vua nhà Lý. Núi này còn được gọi là Tuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinh. Nó có bao nhiêu là nên, xây toàn bằng đá mà khi tôi lớn lên mái đỏ từ bao giờ. Mẹ bảo: “Trước nó rất nhiều mái, có những tràm gian trăm cửa. Cứ đêm mười tám, chập tối, chú tiều đi đóng cửa chùa, đóng từ cửa thứ nhất tới cửa thứ một trăm thì ông giáng lên”. À ra câu ca ở vùng tôi: “Mười tám đóng cừ Tuoi tho im lang chua xac dinha chùa Dạm” là như vậy. Không biết chùa thò' ai, nhưng chắc là được làm cùng với cột cờ.Đứng ở cột cờ, một cái ngòi thẳng tắp đầy nước cắt phăng đầu m
Tuoi tho im lang chua xac dinh
ột quả núi. Quả núi hoàn toàn giống một con rùa. Quanh con rùacó bốn quả núi con, giống hệt bốn con rùa con. Từ cố rùa mẹ thường chày ra một luồng nướTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinh dậy non, bị quân Nam Chiếu đánh chết như ngả rạ. Quân Cao Biền chết, biên thành rươi. Đời nói: “Lẩy bảy như Cao Biền dậy non”. Tướng Cao Biền thua, rút về vùng Dạm, đứng đỉnh núi, Cao Biền nôi nóng, vừa rèn xong cung tên, nhằm bắn thử một phát, đứt đôi cồ rùa. Đường tên bay rạch thành ngòi “Con Tên Tuoi tho im lang chua xac dinh”. Đâu rùa bay thẳng mấy cánh đồng. Làng Hạ Lưu ở trên đầu con rùa. Lang nàỵ nghèo đến ngàn đời, nghèo nhẩt vùng này. cỏ nhẽ vì làng ở trên đau rua đã
Tuoi tho im lang chua xac dinh
chết. * * Một chiều, bố tôi bưng cai mâm gỗ trong đó có đĩa trầu cau, đĩa xôi, nài chuối, bảo tôi cầm cút rượu đi theo, ngược lên núi xóm Trại, ở lưnTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhẩm. Bố bảo đấy là đền Bắc Đẩu, còn đền Nam Tào ở tít núi bên kia xóm Đông. Năm nào người ta cũng cúng hai cái đền ấy, mong cho số phận được tốt lành, được mùa được màng.Phía trên đền Bắc Đâu có một tảng đá khổng lồ. ò’ chân núi nhìn lên, tảng đá hoàn toàn là một bà già ngồi còm lưng. Dân làng gọi đó Tuoi tho im lang chua xac dinh là núi “Bà Còm”. Câu chuyện về bà thế này: Xưa có cô con gái đẹp nhất vùng này, đẹp người đẹp cà nết. Đến thời cặp kê, cô chọn khắp vùng không chàng
Tuoi tho im lang chua xac dinh
trai nào xứng làm chồng. Cô lên núi gặp Tiên. Tiên nữ bảo “ngồi đây mà nhìn khắp thiên hạ xem ai vừa y”. Đến lưng chừng núi gặp thần Bắc Đẩu. Bắc Đẩu Tuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinh ở xa tít tắp vẫn nhìn thấy bà. Khi mưa to gió lớn, chúng tôi đi nhồ cỏ, chán bò thường sà vào lòng bà. Bà che mưa, che gió, che nắng cho bao nhiêu đời người? Bà còn ngồi đó đến bao giờ? Đi đâu xa, tôi cũng nhớ bà. Khi về từ xa tít bà đã ngó nhìn tôi.Muốn đi từ làng tôi sang làng Van Hợp, làng Lãm D Tuoi tho im lang chua xac dinhương đều phải đi qua một cái đèo. Ảy là đèo Báng. Đêm nào đèo Băng cũng rựng mọt màu sáng hơn các nơi khác. Các cụ bào ở đấy có trâu bạc, lợn vàng. Có
Tuoi tho im lang chua xac dinh
cụ đi án cỗ về khuya đã từng thấy một đàn lợn vàng chóe ụt ụt rồi biến mất. Bao lần mẹ sang bà ngoại về khuya.Mẹ bảo chà thấy gì. Mẹ ạan thật! Bố đi Tuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinha cái “rừng". Gọi là rừng nhưng thực ra mỗi khoảnh đất độ vài mẫu ruộng, cây cối um tùm. Rừng Đống Ngấn, thuộc thôn Tự. Rừng Đống Tháp, thuộc thôn tôi.Rừng Đống Quốc, thuộc thôn Chiều. Ba thôn thò' ba anh em ông Hoàng. Thôn Tự là anh Cả. Thôn tôi, thôn Trung. Thôn Chiều em út ở phía mặt tròi lặn. Ng Tuoi tho im lang chua xac dinhày xưa ba ông Hoàng trấn giữ ba nơi, xây đồn ờ ba cái “rừng" ấy thành thế chân vạc. Quân tướng ken đầy chân núi. Người ta bào khu rừng giữa có thú dù’
Tuoi tho im lang chua xac dinh
, có quỷ, cỏ rắn thần. Chưa ai thấy. Khu rừng Đong Noấn cỏ ma, nhiều người đã thấy nỏ lơ lừng xanh lè về đem mưa dam gió bấc. Còn rừng Đống Quốc, cứ vTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhấy có chuyện gì ỏ' ba khu rừng này. Tôi chỉ thay núi hùng vĩ chọc trời. Ba khu rừng như ba tướng lĩnh đứng theo thế chân vạc gác, mong cho đời đò’i dân làng yên ả.Vàn chỉ xây từ đời nảo đời nào! Ay là một khu đất có ba cái đền lộ thiên, bằng đá, có những con rồng được chắp bằng mảnh bát hoa, cuồn cu Tuoi tho im lang chua xac dinhộn bò trên tường đền. Có bao nhiêu là cây bàng xòe tán, giữa cánh đồng Chõ. Tôi thường theo anh Thâ ra lấy lá bàng để nhuộm quần áo. Toi không dám trè
Tuoi tho im lang chua xac dinh
o lên đền. Anh Thà cứ nhảy tót lên đền như cơm bữ’a. Hình như đây là đền thờ các quan vản. Bốn mùa phơi với gió trăng mưa nắng.Sông dài tít tắp, ngườiTuồi thơ im lặngKính tặng quê hương.Tặng các con và các bạn nhò.Tặng những người đã từng nghèo khổ.Nỏl VỚI CAC CON TÔI ĐAY VÈ CUỔN SÁCH NÀY Khánh, Kho Tuoi tho im lang chua xac dinhhủi đi thử và ước đi đến ngọn nó. Muốn tắm mát, lên ngọn sông đào ... Chắc ngọn nó ở chân giời. Bao người chết đuối ở đây. Bao trận nồi cướp ở đây. Bao trận đánh nhau kịch liệt giữa hai xã bên này bên kia. Bao nhiêu hội tát nước thì thùm suốt những đêm tràng. Bao nhiêu tiếng hát bên sông đào...Hai c Tuoi tho im lang chua xac dinhon voi quỳ trên bệ đá. Con nào cũng lớn và to bằng con trâu mộng. Trên lưng cỏ bành và có bệ thờ. Mười cây si lớn xòe từ bao giờ không biết, để chim v
Tuoi tho im lang chua xac dinh
ề ríu rít khi mùa quả chín. Bốn cái đền lộ thiên. Chúng tôi gọi là nghè ông Voi. Cạnh đấy có cái giếng cầuĐường trong vắt. Gái trai tha hồ mà tắm, mà