Nội dung chi tiết: Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namặc nhiều các biện pháp cưỡng chế hình sự khác nhau của Nhà nước do luật hình sự quy định. Tuy nhiên, trên thực tê' không phải tất cà các tội phạm và các trường hợp phạm tội đều gióng nhau. Do đó, để công cuộc đấu tranh phòng và chống tội phạm đạt hiệu quà cao, cùng với việc phân loại tội phạm, luật Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namhình sự Việt Nam cũng đóng thời phân hóa các trường hợp phạm tội, các đổi tượng phạm tội khác nhau để có đường lói xử lý phù hợp, nhanh chóng, chính x
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
ác và công bằng. Đặc biệt, sự phân hóa các trường hợp phạm tội và người phạm tội còn thể hiện ở chỏ không phải tất cà các trường hợp phạm tội hay tất Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam đà thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội mà luật hình sự quy định là tội phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, có thể không phải chịu trách nhiệm hình sự hoặc cũng có thể được miễn trách nhiệm hình sự.Miễn trách nhiệm hình sự là một trong những chẻ' định quan trọng của pháp luật hình sự Việ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namt Nam, thể hiện chính sách nhân đạo của Đàng và Nhà nước ta đối với người phạm tội và hành vi do họ thực hiện, đóng thời nhằm động viên, khuyến khích
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
người phạm tội lập còng chuộc tội, chứng tò khả năng giáo dục, cải tạo tốt, hòa nhập với cộng đóng và trở thành người có ích cho xâ hội. Miễn trách nhMớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namđắn chẽ định miễn trách nhiệm hình sự trong thực tiẻn sẽ tạo co sờ pháp lý thuận lọi cho các co quan áp dụng pháp luật đấu tranh phòng, chóng tội phạm, bào vệ có hiệu quả các lợi ích cùa Nhà nước, các quyền và lọi ích hợp pháp cùa tố chức và còng dân.Ờ nước ta, đến Bộ luật hình sự năm 1985, ché' địn Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namh miẻn trách nhiệm hình sự mới được nhà làm luật nước ta ghi nhặn chính thức, còn trước đó tuy chưa được ghi nhận với tính chất là một chê' định độc l
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
ập trong pháp luật hình sự nhưng trong thực tiễn và một só văn bản pháp lý đá thừa nhận và áp dụng với nhiếu tên gọi khác nhau như: "xá miễn", "tha miMớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt naman hành Bộ luật hình sự năm 1985 có đẽ cập đến vân đế miễn tránh nhiệm hình sự như: sắc lệnh só 52/SL ngày 20/10/1945 xá miễn cho một số tội phạm trước ngày 19/08/1945; Thông tư số 314-TTg ngày 09/11/1954 của Thủ tướng Chính phù vể đại xá; sắc lệnh só 223/SL ngày 17/11/1946; Pháp lệnh trừng trị các Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namtội phàn cách mạng ngày 30/10/1967; Pháp lệnh trừng trị các tội xâm phạm tài sàn xã hội chủ nghĩa ngày 21/10/1970; Pháp lệnh trừng trị các tội xâm phạ
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
m tài sân riêng cùa công dân ngày 21/10/1970; Thông tư sò' 03-BTP/TT tháng 4/1976 của Bộ Tư pháp hướng dản thi hành Sắc luật quy định về các tội phạm Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namội đóng Thầm phán Tòa án nhân dân tói cao2hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật hình sự; Nghị quyết số 01/HĐTP ngày 19/04/1989 của Hội đóng Thầm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn bổ sung việc áp dụng một só quy định của Bộ luật hình sự; Thông tư liên ngành số 05/TTLN ngày 02/6/1990 cùa Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namBộ Nội vụ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp hướng dẳn thi hành chính sách đói với người phạm tội ra tự thú, v.v..
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
.Đẽn lấn pháp điển hóa lần thứ hai luật hình sự Việt Nam với việc thông qua Bộ luật hình sự năm 1999, các quy định vế miễn trách nhiệm hình sự cũng đưMớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namch sâu sắc và toàn diện. Chẳng hạn, Bộ luật hình sự nảm 1985, cũng như Bộ luật hình sự năm 1999 đếu chưa ghi nhận định nghĩa pháp lý cùa khái niệm miễn trách nhiệm hình sự, hậu quà pháp lý cụ thể cùa việc miẻn trách nhiệm hình sự là gì? Mặt khác, các trường hợp miẻn trách nhiệm hình sự lại được quy Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namđịnh rài rác ở các điều luật, các chưong thuộc Phán chung và Phán các tội phạm Bộ luật hình sự năm 1999 rõ ràng là chưa chính xác vẽ mặt khoa học và c
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
hưa đạt vế mặt kỹ thuật lập pháp. Ngoài ra, quá trình áp dụng pháp luật hình sự cho thấy các quy phạm của chê' định miễn trách nhiệm hình sự còn nhiềuMớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam dụng chế định miễn trách nhiệm hình sự, nhưng lại chưa được nhà làm luật nước ta quy định trong Bộ luật hình sự.3vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu sâu sắc hơn nữa đế làm sáng tò vé mặt khoa học các quy định cùa pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành vé miễn trách nhiệm hình sự và vấn đề áp dụng trong Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namthực tiền, đồng thời đưa ra những giải pháp hoàn thiện các quy định cùa chế định này, cũng như nâng cao hiệu quả của việc áp dụng những quy định vẽ mi
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
ễn trách nhiệm hình sự không những có ý nghĩa lý luận - thực tiễn và phấp lý quan trọng, mà còn là vấn đề mang tính cấp thiết. Đây chính là lý do luậnMớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namhọc cùa mình.2. Tình hình nghiên cứuMiễn trách nhiệm hình sự là một chế định quan trọng, có liên quan chặt chẽ và mật thiết với chế định trách nhiệm hình sự và nhiếu chế định khác trong luật hình sự.Trước hết, ché' định này được ghi nhận trong Bộ luật hình sự của một số nước trên thê' giới như: Bộ l Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namuật hình sự Liên bang Nga, Bộ luật hình sự cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Bộ luật hình sự Tay Ban Nha, Bộ luật hình sự Thụy Điển... hoặc trong pháp lu
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
ật hình sự các nước như: Anh, Cộng hòa Liên bang Đức, cũng như các nước Hồi giáo... Ngoài ra, ờ Liên Xô trước đây cũng đả có công trình nghiên cứu về Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam sự" trong tuyển tập "Kevin's English law glossary: Exemption from criminal liability" của Kevin's; hoặc "Exemption from criminal liability - General Defences" của tác giả Suzanne Wennberg, trong sách4"Swedish Law in the New Millennium" do Michael Bogdan chủ biên, Elanders Gotab, Stockholm, 2000...ở Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam Việt Nam, cho đến nay đã có một só công trình nghiên cứu về vấn đề này, đáng chú ý là các công trình sau đây của TSKH. Lê Cảm: 1) Chế định miễn trách
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
nhiệm hình sự trong luật hình sự Việt Nam (Trong sách: Nhà nước và pháp luật Việt Nam trước them thế kỷ XXI, Tập thể tác giả do TSKH Lê cảm chù biên,Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namdân, só 1/2001); 3) Vẽ sáu dạng miền trách nhiệm hình sự khác (ngoài Điẽu 25) trong Bộ luật hình sự nảm 1999 (Tạp chí Dân chủ và pháp luật, sỏ' 2/2001); 4) vè bán chất pháp lý cúa các khái niệm: Miễn trách nhiệm hình sự, truy cứu trách nhiệm hình sự, không phải chịu trách nhiệm hình sự và loại trừ t Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namrách nhiệm hình sự (Tạp chí Kiểm sát, số 1/2002); 5) Khái niệm, các đặc điếm (dấu hiệu), phân loại và bán chất pháp lý cúa các biện pháp tha miền tron
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
g luật hình sự Việt Nam (Tạp chí Khoa học pháp lý, số 3(10)/2001); 6) Điều 25 - Miền trách nhiệm hình sự (Trong sách: Bình luận khoa học Bộ luật hình Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namách nhiệm hình sự còn được đề cập ờ các mức độ khác nhau trong các còng trình của một sò' tác già khác như: 1) Chế định miẻn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự Việt Nam (Tạp chí Khoa học (KHXH), sỏ' 4/1997) cùa TS. Nguyễn Ngọc Chí; 2) vè chế định miẻn trách nhiệm5hình sự theo luật hình sự Việt N Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namam (Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 3/1988) và, vè chế định miễn trách nhiệm hình sự trong Bộ luật hình sự năm 1999 (Tạp chí Dân chù và pháp luật, s
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
ố 12/2001) cùa PGS.TS Phạm Hóng Hải; 3) Trách nhiệm hình sự và miễn trách nhiệm hình sự (Tạp chí Luật học, số 5/1997) của TS. Lê Thị Sơn; 4) Một số ý Mớ đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiTrách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và được thế hiện bằng việc người phạm tội bị áp dụng một hoặ Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namh chỉ vụ ấn (Tạp chí Kiểm sát, số 5/2002) của tác giả Phạm Mạnh Hùng; 5) Những trường họp được miền trách nhiệm hình sự theo Đièu 48 Bộ luật hình sự (Tạp chí Kiểm sát, só chuyên đẽ vế Bộ luật hình sự, só 4/1999) của tác giả Thái Quẽ Dung; 6) Miễn trách nhiệm hình sự trong trường hợp "Do sự chuyến bi Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt namến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiếm cho xã hội nửa" theo quy định cùa Điều 25 Bộ luật hình sự (Tạp chí Kiểm sát, só 1/2002) cùa tác
Lv ths luật học chế định miễn trách nhiệm hình sự trong luật hình sự việt nam
giả Nguyễn Hiển Khanh; 7) Phân biệt miễn trách nhiệm hình sự với miễn hình phạt (Tạp chí Khoa học pháp lý, só 2/2004) của TSKH Lê cảm và Trịnh Tiến V